كارتريج چيست و كجاي پرينتر قرار دارد ؟ البته كارتريج يك مفهوم كلي است و منظور ما كارتريج در پرينتر ( چاپگر ) ميباشد. كارتريج را در لغت معادل معناي مغزي نيز ميتوان معني كرد يعني كارتريج مغزي پرينتر شماست. اكر كارتريجها عمده فرآيند چاپ را در خود انجام ميدهند ؛ كارتريج هم مخزن تونر / جوهر بوده و هم اينكه قطعات داخل كارتريج بخش زيادي از نقش بستن تصوير را روي كاغذ انجام ميدهند. در اينجا قصد داريم به اين كه كارتريج چيست و چه قطعاتي دارد و فرآيند چاپ توسط كارتريج جوهرافشان يا ليزري به چه شكلي انجام ميشود بپردازيم.
كارتريج كجاي پرينتر قرار ميگيرد ؟
پرينترهاي روميزي به شكلي طراحي شدهاند كه كارتريج داخل آن به راحتي بيرون كشيده شود و چنانچه گير كاغذ به وجود آمد يا نياز به تعويض داشت كاربر به سادگي بتواند اين كار را انجام دهد ولي نحوه خارج كردن كارتريج و جاي قرارگيري آن در پرينترهاي مختلف قدري متفاوت است.
در پرينترهاي جوهرافشان معمولاً در خروج كارتريج به شكل عمودي و روبروي شما قرار گرفته و بعد از باز كردن در كارتريجها به نقطه توقف (Station) رفته و شما ميتوانيد به راحتي كارتريجها را خارج كنيد.
در پرينترهاي ليزري در خروج كارتريج معمولاً به شكل مايل رو به بالا ميباشد (مانند تصوير زير) :
كارتريجهاي ليزري به شكلي طراحي شدهاند كه روي آن يك دستگير مانند وجود دارد و به راحتي ميتوان با گرفتن دستگيره كارتريج را بيرون كشيد. اگر خارج كردن كارتريج براي شما مشكل است مدل پرينتر خود را جستجو كنيد؛ داخل سايتهاي ايراني و خارجي اشتراكگذاري ويديو تعداد زيادي ويديو براي نحوه تعويض كارتريج پرينتر وجود دارد.
مكانيسم كارتريج و فرآيند پرينت در چاپگر
تصوير زير مكانيسم كارتريج را نمايش ميدهد و كاركرد قطعات مختلف كارتريج در آن مشخص شده است :
قطعات مخلتف كارتريج پرينتر ليزري
قطعات اصلي كارتريج در پرينترهاي ليزري را در ليست زير آوردهايم تا كساني كه خيلي با سيستم كار پرينتر آشنايي ندارند و به شكلي در مورد فرآيند پرينت كنجكاو هستند يا در كاركرد با پرينتر خود دچار مشكل چاپي شدهاند و ميخواهند بدانند مشكل از كجاست پاسخ خود را پيدا كنند. خيلي از كاربران پرينترهاي خصوصاً روميزي در ادارات و … تصور ميكنند كارتريج فقط مخزن تونر ميباشد يا اينكه نهايتاً اسم درام به گوش آنها خورده است اما كارتريج قطعات ديگري هم دارد و فرسودگي و عدم كاركرد صحيح هر كدام از قطعات باعث ميشود كيفيت پرينت پايين بيايد.
1- درام
2- فوم رول
3- مگنت
4- وايپر بليد
5- داكتر بليد
البته اين تمام قطعات داخل كارتريج نيست، يك بوشن پلاستيكي كنار مگنت در صورتي كه از بين رفته باشد عملكرد كل كارتريج و پرينتر شما را مختل خواهد كرد و باعث كثيفي در پرينت و حتي تونر ريزي خواهد شد. اين 5 مورد قطعات اصلي اكثر كارتريجهاي پرينتر ليزري به حساب ميآيند.
در صورتي كه هر كدام از اين قطعات مستهلك شده و نياز به تعويض داشته باشد كارتريج را به اصطلاح تعمير ميكنند.
اجزا و بخشهاي مختلف كارتريج جوهرافشان
اجزاي كارتريج جوهرافشان به نسبت كارتريج ليزري كمتر ميباشد و مكانيسم چاپ هم كمي سادهتر است. تصوير زير يك كارتريج اچ پي (از نوع هد روي كارتريج) ميباشد :
در اين نوع كارتريجهاي جوهرافشان زير مخزن جوهر نازلها (هد) وجود دارد كه جوهر از اين سوراخها روي كاغذ پاشيده ميشود و در ميان دو بخش (مخزن جوهر و نازلها) يك بخش گرمايشي (Heater) وجود دارد كه هنگام فرآيند چاپ با گرم شدن باعث خروج قطرات جوهر و پاشيدن روي كاغذ ميشود.
در كارتريجهاي جوهرافشان كه هد روي پرينتر ميباشد كارتريج فقط يك اسفنج نگهدارنده جوهر دارد و يك چيپست شمارنده كه بعد از تعدادي چاپ از كار ميافتد و پرينتر كارتريج را خالي تشخيص ميدهد. (تصوير زير)
ويژگيهاي كارتريج ليزري
۱-مواد مصرفی به شكل پودر ميباشد.
۲-براي تثبيت چاپ در پرينترهاي ليزري لازم است برگه بعد از پرينت از فيوزينگ رد شده (بپزد)
۳-كارتريج ليزري دوام و عمر بيشتري به نسبت كارتريج جوهر دارد (بعد از چند سال نهايتاً تونر فاسد ميشود)
۴-پرینترهای لیزری از سرعت چاپ بالاتري برخوردار هستند
۵-کارتریج لیزری قابليت شارژ بيشتري به نسبت كارتريج جوهر دارد
پرينترهاي ليزري به دو شكل تك رنگ (سياه و سفيد ليزري) و چهار رنگ (رنگي ليزري) ارائه ميشوند.
شارژ كارتريج چيست ؟
بعد از اتمام تونر موجود در كارتريج شما دو راه بيشتر نداريد يا كارتريج نو بخريد و يا كارتريج را مجدداً شارژ كرده و استفاده كنيد. فرآيند شارژ كارتريج شامل باز كردن كارتريج و تخليه ته مانده تونر قبلي و تونر ضايعات، سرويس و تميزكاري قطعات مختلف و در نهايت پر كردن مخزن اصلي كارتريج با تونر جديد و مناسب بر حسب برند سازنده و مدل پرينتر و كارتريج ميباشد.
شارژ كارتريج به دليل اينكه يك پنجم و گاهي تا يك دهم هزينه خريد كارتريج جديد را براي كاربران پرينتر دارد بسيار خواهان داشته و با افزايش قيمت ارز و انفجار قيمت در عرصه ماشينهاي اداري مانند ساير بازارها باعث شده تعداد زيادي از كاربران كه سالهاي گذشته به شارژ كارتريج اعتقاد نداشتند و كارتريج نو ميخريدند طي اين سالها به فكر شارژ كارتريج و استفاده چند باره از يك كارتريج باشند.
شارژ كارتريج در صورتي كه اصولي و تميز انجام شود چه به شكل شارژ كارتريج در محل و چه در كارگاههاي مخصوص واقعاً روش خوبي براي كاهش هزينهها ميباشد و همچنين افت كيفيت محسوسي را در پي نخواهد داشت. البته در زمان شارژ كارتريج بعضي از مشتريان تصور ميكنند كه قطعات داخل كارتريج مادامالعمر كار خواهند كرد كه اينگونه نيست و كارتريج كلاً يك قطعه مصرفي بوده و قطعات آن نيز براي تعداد مشخصي پرينت طراحي شدهاند و بعد از آن فرسوده شده و در صورتي كه كيفيت بالاتري را بخواهيد بايد كارتريج را تعمير كرده و يا بعد از چند بار شارژ تعويض كنيد.
كارتريج چند برگ پرينت ميگيرد ؟
تعداد برگهاي چاپي در كارتريجهاي مختلف با هم متفاوت است و پرينترهاي براي كاربريهاي مختلفي طراحي شدهاند. كارتريج پرينترهاي جوهرافشان معمولاً بيش از 100 الي 120 برگ پرينت نخواهند كرد (آن هم به شكل متني) و پس از آن بايد تعويض يا شارژ شوند. كارتريجهاي ليزري كاست كوچك حدود 1000 برگ پرينت ميكنند ، كاست متوسط حدود 2000 برگ و كاست بزرگ حدود 3000 برگ.
تعدادي پرينتر نيمه صنعتي و صنعتي در برندهاي اچ پي ، كانن ، سامسونگ و …. وجود دارد كه كارتريجي هستند اما با اين تفاوت كه مخزن خيلي بزرگتري داشته و 8000 الي 10000 برگ با هر كارتريج پرينت ميكنند.
نكات مهم در زمان خريد كارتريج پرينتر
زمان خريد كارتريج فقط به قيمت توجه نكنيد. كارتريجهاي موجود دربازار به چند دسته تقسيم ميشوند :
1- كارتريج فابريك (ساخته شده توسط كمپاني سازنده پرينتر)
2- كارتريج طرح فابريك (غير اصل) درجه يك (با بهترين متريال ولي توسط كمپاني اصلي ساخته نشده)
3- كارتريج بازيافتي يا Refil
كارتريجهاي دسته اول قيمت بسيار بالاتري دارند اما دفعات بيشتري ميتوان آنرا شارژ كرد و استفاده كرد، كارتريجهاي دسته دوم هم در صورت درجه يك بودن باز هم چند بار قابل شارژ و تعمير هستند اما كارتريجهاي بازيافتي يا Refil يا كارتريجهاي كه در كارگاههاي متفرقه يا با قطعات بي كيفيت بازسازي و روانه بازار شده در بسياري از مواقع هنگام شارژ كارتريج جواب خوبي نميدهند و گاهي بعد از يكي دو بار شارژ كلاً بلااستفاده ميشوند.
بنابر اين با خريد كارتريج اصلي يا كارتريج طرح درجه يك هزينه بيشتري انجام ميدهيد ولي در عوض كيفيت بالاتري در پرينت خواهيد داشت و همچنين هزينههاي بعدي شما كاهش خواهد يافت و به جاي اينكه هر بار مجبور شويد كارتريج بخريد ميتوان يك كارتريج خوب را چند بار شارژ كنيد.
تفاوت تونر و كارتريج
بعضي از كاربران تونر و كارتريج را يكي ميدانند اما با توجه به مطالبي كه بيان شد متوجه اين مسأله شديم كه پرينتر يك يا چند كارتريج دارد و داخل كارتريجهاي ليزري پودر ( تونر ) وجود دارد و تونر در واقع ماده مصرفي ميباشد كه روي كاغذ پاشيده و گداخته ميشود و به واسطه مصرفي تونر فرآيند پرينت ( چاپ ) در پرينتر صورت ميگيرد.
خود تونر در تركيب خود اكثراً از مواد مختلفي (كربن ، پليمر و …) براي رنگ دادن و همچنين مقداري ماده مغناطيس (دولوپر) دارد كه در پرينترهاي كارتريجي تركيب تونر و دولوپر در يك مخزن نگهداري ميشود ولي در دستگاههاي فتوكپي صنعتي مخزن دولوپر (ماده مغناطيس سربي) جداگانه ميباشد.